Είτε πρόκειται για τη σάρκα ή τους σπόρους της, η κολοκύθα, το απόλυτο φθινοπωρινό λαχανικό, μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη στην υγεία μας.
Επιλογή και συντήρηση
- Κατά την αγορά, προσέχουμε η κολοκύθα να είναι σκληρή, με επιδερμίδα καθαρή, χωρίς χτυπήματα.
- Το κοτσάνι πρέπει να είναι καλά στερεωμένο, καθώς σε περίπτωση που έχει αφαιρεθεί, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα από την πληγή που θα δημιουργηθεί να έχουμε προσβολές από μύκητες με αποτέλεσμα την καταστροφή της.
- Δυστυχώς δεν υπάρχει εμφανές εξωτερικό σημάδι για το πόσο ώριμη είναι η κολοκύθα. Αν παρ’ ελπίδα πετύχετε κολοκύθα με σάρκα πρασινωπή στα σημεία κοντά στη φλούδα, αφαιρέστε τα και προχωρήστε κανονικά.
- Οι κολοκύθες μπορούν να συντηρηθούν σε περιβάλλον σκοτεινό, στεγνό και δροσερό για όλο το χειμώνα.
- Η κομμένη κολοκύθα συντηρείται στο ψυγείο για μερικές μέρες, τυλιγμένη σε μεμβράνη.
- Τριμμένη στον τρίφτη, σε σακουλάκι τροφίμων, διατηρείται για 2 μήνες τουλάχιστον στην κατάψυξη.
- Αν την κόψουμε κομμάτια και τη ζεματίσουμε για 2 λεπτά σε βραστό νερό, διατηρείται πολλούς μήνες στην κατάψυξη, πάντα σε σακουλάκι.
- Μια καλή λύση, επίσης, αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε μια ορισμένη ποσότητα χωρίς να μας περισσέψει, είναι οι baby ή μίνι κολοκύθες που κυκλοφορούν στην αγορά και το βάρος τους δεν ξεπερνά το 1 – 1½ κιλό.
- Επίσης, θα βρούμε και τεμαχισμένη, μισή ή μικρότερα κομμάτια, συνήθως τυλιγμένη σε διάφανη μεμβράνη.
Ποιά κολοκύθα είναι πιο γλυκιά;
Οι στρογγυλές κολοκύθες είναι συνήθως πιο γλυκές. Ομως και μια μακρόστενη κολοκύθα μπορεί να είναι εξίσου ή περισσότερο γλυκιά, καθώς η γεύση εξαρτάται από το σπόρο, το έδαφος στο οποίο καλλιεργήθηκε και τις κλιματικές συνθήκες.
Γενικά, όσο βαθαίνει το χρώμα της σάρκας, τόσο γλυκύτερη η γεύση. Πάντως, μόνο κατόπιν δοκιμής μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την ένταση της γλυκύτητας.
Δεν υπάρχει κανόνας για το ποια κολοκύθα κάνει για τις γλυκές και ποια για τις αλμυρές συνταγές μας. Ολα τα είδη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γλυκά ή φαγητά, αρκεί να τα χειριστούμε κατάλληλα.
Η διατροφική σύνθεση της κολοκύθας
Υψηλή περιεκτικότητα σε καροτενοειδή: Οι κολοκύθες οφείλουν το φωτεινό πορτοκαλί χρώμα τους στο υψηλό ποσοστό καροτενοειδών που περιέχουν. Τα καροτενοειδή αποτρέπουν τις ελεύθερες ρίζες στο σώμα και βοηθούν στην πρόληψη της πρόωρης γήρανσης, των καρδιαγγειακών νοσημάτων και άλλων λοιμώξεων. Επίσης, οι κολοκύθες είναι πλούσιες σε λουτεΐνη και ζεαξανθίνη που προστατεύουν τα μάτια από τις ελεύθερες ρίζες και αποτρέπουν το σχηματισμό καταρράκτη και την εκφύλιση των ιστών των ματιών.
Πρωτεΐνη: Οι κολοκυθόσποροι είναι πλούσια πηγή πρωτεϊνών. 28 γρ. σπόροι κολοκύθας περιέχουν περίπου 7 γραμμάρια πρωτεΐνης. Το έλαιό τους έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φυτοστερόλες ή φυτικά λιπαρά οξέα και η χημική σύνθεσή τους είναι η ίδια όπως η χοληστερόλη. Οι φυτοστερόλες μπορούν να αντικαταστήσουν τη χοληστερόλη στο σώμα και να βοηθήσουν στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα.
Απαραίτητα λιπαρά οξέα: Οι σπόροι κολοκύθας είναι πλούσια πηγή των απαραίτητων λιπαρών οξέων που έχουν πολλά οφέλη για την υγεία. Προστατεύουν από σοβαρές ασθένειες για την υγεία, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, η αρθρίτιδα και ο καρκίνος και προωθούν την υγιή και όμορφη επιδερμίδα, τη βελτίωση της δύναμης του εγκεφάλου και άλλα οφέλη για την υγεία.
Βιταμίνη Α: Η κολοκύθα είναι πλούσια πηγή βιταμίνης Α. Η τακτική κατανάλωσή της (σπόροι και σάρκα), μπορεί να προωθήσει την υγεία των ματιών και να ενισχύσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα εντυπωσιακά.
Βιταμίνη C: Η βιταμίνη C βοηθά στην καταπολέμηση των ελευθέρων ριζών, βελτιώνει το ανοσοποιητικό και προωθεί την παραγωγή κολλαγόνου. Η υψηλή περιεκτικότητα βιταμίνης C στις κολοκύθες, προσφέρει επίσης προστασία έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου.
Μαγνήσιο: Τόσο η σάρκα, όσο και οι σπόροι της κολοκύθας, είναι πλούσια σε μαγνήσιο, το οποίο είναι σημαντικό για διάφορες βιολογικές λειτουργίες. Το μαγνήσιο είναι επίσης απαραίτητο για υγιή οστά και δόντια.
Κάλιο και ψευδάργυρος: Η κολοκύθα έχει επίσης κάλιο και ψευδάργυρο. Οι μελέτες δείχνουν ότι μια διατροφή, πλούσια σε κάλιο, μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση των καρδιαγγειακών παθήσεων και της υπέρτασης. Ο ψευδάργυρος είναι σημαντικός για την οστική πυκνότητα, ιδιαίτερα για τα άτομα με κίνδυνο για οστεοπόρωση. Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και προωθεί την αναπαραγωγική υγεία.
Ίνες: Η σάρκα της κολοκύθας είναι πολύ χαμηλή σε θερμίδες και περιέχει άφθονες ποσότητες εξαιρετικά σημαντικών διαιτητικών ινών. Είναι αποτελεσματική για τη θεραπεία γαστρεντερικών διαταραχών, όπως η δυσκοιλιότητα, η δυσπεψία κλπ. Η υψηλή ποσότητα ινών βοηθά επίσης στην μείωση της LDL (κακής) χοληστερόλης στο αίμα και στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Οφέλη για την υγεία
Καρκίνος του προστάτη: Οι προστατευτικές ενώσεις που υπάρχουν στους σπόρους κολοκύθας και ονομάζονται φυτοστερόλες, μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο του καρκίνου του προστάτη. Συρρικνώνουν τον προστάτη και διεγείρουν την έκκριση χημικών ουσιών που προστατεύουν ενάντια στη μετατροπή της τεστοστερόνης σε διυδροτεστοστερόνη (DHT). Τα υψηλά επίπεδα DHT, μπορεί να προκαλέσουν διεύρυνση των αδένων του προστάτη.
Αντιφλεγμονώδη δράση: Η Βήτα καροτίνη που βρίσκεται στους σπόρους και τη σάρκα της κολοκύθας, έχει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Η τακτική κατανάλωση κολοκύθας, μπορεί να προστατεύσει από φλεγμονή στις αρθρώσεις και αρθρίτιδα. Οι κολοκύθες παρέχουν άμεση ανακούφιση στη φλεγμονή, χωρίς τις επιβλαβείς παρενέργειες των αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
Καλή για την επιδερμίδα: Η υψηλή ποσότητα βιταμίνης Α, C και Ε καθώς και ο ψευδάργυρος στην κολοκύθα, την καθιστούν μια εξαιρετική επιλογή για όσους θέλουν να έχουν ένα υγιές και λαμπερό δέρμα. Καταναλώστε ένα φλιτζάνι σπόρους κολοκύθας την ημέρα για την πρόληψη της εμφάνισης ρυτίδων και για να κρατάτε το δέρμα σας ενυδατωμένο.
Αποτρέπει το σχηματισμό πετρών στα νεφρά: Καταναλώστε 5 έως 10 γραμμάρια σπόρους κολοκύθας κάθε μέρα καθώς διεγείρουν τα νεφρά και εμποδίζουν τον σχηματισμό λίθων οξαλικού ασβεστίου.
Καταπολεμά την κατάθλιψη: Η σάρκα κολοκύθας περιέχει L-τρυπτοφάνη, μια χημική ένωση που προκαλεί συναισθήματα ευημερίας και ευτυχίας. Συμπεριλαμβάνοντας την κολοκύθα στην καθημερινή μας διατροφή, θα βελτιώσουμε τη διάθεσή μας και θα αποτρέψουμε την κατάθλιψη.
Θεραπεία από παράσιτα: Σε διάφορους πολιτισμούς κυρίως την Κίνα, οι κολοκύθες χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία λοιμώξεων που προκαλούνται από κεστώδη και άλλα παράσιτα.
Διουρητική δράση: Οι κολοκύθες είναι φυσικά διουρητικά και βοηθούν στην αποβολή των τοξινών και ανεπιθύμητων αποβλήτων από το σώμα, αφήνοντας μας ανανεωμένους και υγιείς.